عصمت پیامبر(ص)

پرسش:در آیه دوم سوره فتح خداوند به رسولش می فرماید: «لیغفر لک الله ما تقدم من ذنبک و ماتأخر»، تا این که خدا گناهان گذشته و آینده تو را ببخشد. آیا از این آیه می توان نفی عصمت پیامبر(ص) را استنباط نمود؟
پاسخ:مراد از ذنب (به معنای گناه) در آیه شریفه، گناه و معصیت الهی نیست بلکه گناهی است که مشرکین به پیغمبر نسبت می دادند خداوند در آغاز سوره فتح به پیامبر اکرم(ص) می فرماید: ما با فتح مکه و موقعیتی که به تو دادیم تمام گناهان نسبت داده شده از سوی مشرکین و تبعات شومی که برای تو در نظر گرفته بودند را بخشیدیم و آنها دیگر برخورد بدی با تو نخواهند داشت.
هم چنین به قرینه صدق این نکته که ذنب در آیه مذکور معصیت از نگاه مشرکین است نه معصیت الهی در دو نکته می توان اشاره نمود: اول: آنکه در آیات دیگر قرآن وقتی کلمه ذنب در مورد پیامبران به کار برده شده مراد گناه و معصیت از دیدگاه مشرکین و کفار بوده است مثلا در آیه 14 سوره شعرا گفته شده که حضرت موسی به پیشگاه خداوند عرضه داشت: «فرعونیان بر من گناهی (ذنب) دارند که می ترسم مرا به خاطر آن گناه بکشند درحالی که گناه حضرت موسی جز یاری فرد مظلومی از بنی اسرائیل و کوبیدن ستمگری از فرعونیان نبوده است که این خود عمل صحیحی است که از نگاه فرعونیان گناه به حساب می آمد. (پاسخ به شبهات، هادی کردان، ج1، ص 35) دوم: در روایتی از حضرت رضا(ع) مسئله ذنب پیامبر این گونه توضیح داده شده است: «هیچ کس نزد مشرکین مکه گناهش سنگین تر از گناه پیامبر نبود زیرا آنها 330 بت را می پرستیدند که پیامبر اکرم با آنها مخالفت می کرد...» حضرت رضا در ادامه روایت می فرمایند: «خداوند با فتح مکه تمام نسبت های ناروای مشرکین و تصمیمات شومی که در مورد آن حضرت گرفته بودند را نقش بر آب کرد. (تفسیر بیان، محمدعلی انصاری، ذیل آیه 2، سوره فتح) از این روایت نیز مشخص می گردد که «ذنب» نسبت داده شده به پیامبر معصیت الهی نیست بلکه گناه از نگاه مشرکان محسوب می شود. بنابراین با عنایت به اینکه پیامبر اعظم(ص) در طول حیات طیبه خود از ملکه عصمت برخوردار بوده اند، و در آیه شریفه تطهیر هرگونه رجس و پلیدی را خدای متعال از این ذوات مقدسه (پیامبر(ص) و اهل بیت(ع)) دور نموده است (انما یریدالله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیرا) از این رو در تمامی آیاتی که مقوله ذنب و یا اثم به پیامبر اعظم(ص) نسبت داده شده باید به گونه ای تأویل و تفسیر گردد که شبهه تضاد با عصمت پیامبر(ص) به وجود نیاید.